Levent Akbay
21.03.2024 Nasıl Bir EKONOMİ Gazetesi
Teşvik programlarının sayısı 40’tan 10’un altına çekilecek
Yeni dönem hedeflerini yalınlaşma ve dijitalleşme olarak belirleyen T.C. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), ilk aşamada mükerrer teşviklerden çıkarak teşvik programlarının sayısını 40’tan 10’un altına çekecek.
Yeni dönem hedeflerini yalınlaşma ve dijitalleşme olarak belirleyen T.C. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), ilk aşamada mükerrer teşviklerden çıkarak teşvik programlarının sayısını 40’tan 10’un altına çekecek. Ar-Ge başta olmak üzere bazı teşviklerden çıkacak olan KOSGEB, ‘torba teşvik’ sistemine geçerek teşviklerden yararlanan KOBİ’lerin yatırım
alt kalemlerindeki harcama kısıtlarını da kaldıracak. Böylelikle yatırımcılar aldıkları kredileri yatırım alt kalemlerindeki ayrı kalemler için istedikleri kadar kullanabilecekler. KOSGEB bu kapsamda Teknolojik Gelişme Seviyesi 6 ve sonrasındaki ürünleri destekleyecek. Bu seviyenin altındaki ürünlere yönelik teşvikler TÜBİTAK tarafından verilecek. Paralel olarak 2024 teşvik uygulamalarında baz olacak kredi limitleri de artırılacak. Destek miktarlarının yüzde 100’den fazla artırılması beklentiler arasında.
-Teşvik uygulamaları sadeleşiyor
Teşvik politikalarının sadeleşmesi aynı konularda farklı kurumların teşvik programlarının çakışmasından kaynaklandı. 12.Kalkınma Planı’nda da mükerrer teşviklerin kaldırılması hedefler arasına konuldu. Bu çerçevede 40’tan fazla teşvik uygulamasının tek haneli sayılara çekilmesi gündeme geldi. KOSGEB’in bu konudaki hazırlıkları son şeklini almak üzere.
Yeni teşvik modeli netleştiğinde yatırımcılar destek almak için teknolojik ürün belgesi, proje bitirme belgeleri ve üretilmiş prototip ile başvuruda bulunacak. KOSGEB bu aşamadan sonra kapasite geliştirmeyi destekleyecek. Bu çerçevede makina, personel, yazılım, kalıp, sertifikasyon gibi ihtiyaçlar karşılayacak.
-Kârlılık ve verimlilik de gözetilecek
Daha önce ayrı programlarda ve ayrı limitlerle kullandırılan tanıtım, pazarlama, yazılım, personel, makina, kalıp, test, analiz ve sertifikasyon destekleri tek bir torba teşvik içine alınacak. Proje onaylandığında proje sahipleri ana limiti istedikleri alt proje başlıkları
için istedikleri miktarlarda kullanabilecekler. KOSGEB bundan sonra bu projelerin kârlılık ve verimliliği ile ilgilenecek. Bu arada proje değerlendirme aşamasındaki kurullar yeniden şekillendirilerek, kurullardaki sektör temsilcilerinin sayısını artırılacak. Yalınlaşma ve şeffaflık çerçevesinde teşvik programları içindeki mayınlar da temizlenecek. Teşvik limitlerinin tamamının kullanılmasını önleyen engeller
baştan kaldırılmış olacak.
KOSGEB’in dijitalleşmeye yönelik adımları da hızlanacak. Halen desteklere online ulaşılabiliyor. 3 milyon 773 bin KOBİ’nin tamamının verilerine erişilebiliyor. Tedarik zincirleri arasındaki eşleştirmeleri sağlayabilecek nitelikte bir yapı var. KOSGEB dönüşümün ardından,
KOBİ’leri eşleştirip, mentörlük yapan bir kurum haline gelecek. Bin KOBİ uzmanı ile sahaya inmeye başlayan KOSGEB dijitalleşmenin
getirdiği erişilebilirlik vizyonunu genişletecek. Önümüzdeki dönemde sürdürülebilirlik, dijitalleşme, enerji verimliliğine odaklanacak
KOSGEB, sahaya inen uzmanları ile ‘Yeşil Sanayi’ projesine küçük ve orta boy işletmelerin katılımını daha da artırmaya çalışacak.
Projenin 160 milyon dolarlık bölümü güneş panelleri, 87,5 milyon dolarlık döngüsel ekonomi, atık ve su yönetimi destekleri, 2,5 milyon
doları da KOSGEB eğitimlerine ayrılacak.
KOSGEB döngüsel ekonomi tarafındaki teşviklere daha da odaklanarak teknolojik sıçrama ve katma değer artışına aracı olacak. Sürdürülebilirlik KOSGEB’in ana hedefi haline getirilecek. Sürdürülebilirlik Dairesi kurularak, Dünya Bankası ve EBRD gibi dış
finansman kaynaklarına yönelerek küresel bir misyon edinecek. Son 3 yılda KOSGEB tarafından sağlanan desteklerin yüzde 53’ü imalat sanayine gitti. Orta Vadeli Plan’da bu oranın yüzde 78’e çıkarılması planlandı. Yeni stratejik plan buna göre hazırlandı. Bu çerçevede KOSGEB imalat sanayi firmalarına daha fazla ilgi gösterecek. Finansal erişim sağlayan KOSGEB, 2023’te 107 bin KOBİ’ye, 18 milyar TL destek verdi. Bu desteğin yüzde 33’ü geri ödemeli, yüzde 67’si hibe oldu. Aktarılan kaynakların 12,8 milyarı TL’si son iki ayda deprem bölgelerinde afetzede KOBİ’lere kullandırıldı. Bu miktarın yüzde 41’i esnaf, yüzde 59’u ticaret ve sanayi odası kayıtlı işletmelere aktarıldı. 2023’te 200 bin başvuru değerlendirildi.
